Ook kunst en cultuur zijn goed voor de gezondheid

In 2019 kopten de kranten en luidden de journaals “WHO bevestigt: kunst en cultuur bevorderen de gezondheid”. De Wereldgezondheidsorganisatie analyseerde ruim 900 onderzoeken en concludeerde officieel dat het actief of passief beleven van kunst en cultuur de gezondheid en het algeheel welzijn bevordert. Kunst en cultuur hebben een positief effect op de preventie van psychische en lichamelijke aandoeningen, maar kunnen ook een rol spelen in de behandeling of beheersing van acute en chronische ziekten. Ze zijn essentieel voor je gezondheid in de breedste zin van het woord. Denk hierbij bijvoorbeeld ook aan de ontwikkeling van cognitieve, emotionele en sociale vaardigheden of het verwerken van ervaringen. In de woorden van Ann Demeester – die tijdens de coronacrisis optrad als woordvoerder namens de culturele sector: “Kunst en cultuur zijn geen discodip, maar behoren tot de schijf van vijf”.

Fijn dat het wetenschappelijk bewijs er sinds een paar jaar is, maar dit wist ik natuurlijk al lang. Als directeur van DE KOM zie ik het vrijwel dagelijks in de praktijk. Overdag de leerlingen van het kunstencentrum die de trap oprennen naar hun les op de 4e verdieping. Kinderen die hun energie kwijt kunnen, die uit hun schulp kruipen, kinderen die enthousiast vertellen dat ze iets nieuws hebben geleerd. Kinderen die elkaar opzoeken, samen op het podium staan en daar vervolgens met een enorme kick weer vanaf komen. In de avond of het weekend de theaterbezoekers die al dan niet gehaast binnen komen lopen en compleet ontspannen weer naar huis gaan. Of zichtbaar ontroerde bezoekers, bezoekers met de tranen nog op de wangen van het lachen. Een kunstzinnige belevenis was al een beproefde methode nog voor de termen ‘mindfulness’ en ‘zen’ voet aan de grond kregen in het Westen. Ik zie de sociale interactie, tussen bezoekers onderling, maar ook tussen bezoekers en spelers. De inleiding of het nagesprek in het theatercafé; wat wil de speler vertellen en hoe ontvangt de bezoeker dit?

We hebben het nodig ons te uiten, maar kunst en cultuur bieden daarnaast ook perspectief en houden ons een spiegel voor. Ze prikkelen de verbeelding. Kunst en cultuur maken ons bewust en gelukkig en geluk verhoogt je weerstand. Voor mij zo klaar als een klontje. Dus eet gezond, doe aan sport, maar vergeet ook niet regelmatig een portie kunst en cultuur te nemen.

Ariane Kop – directeur De KOM (theater Nieuwegein)